Koalicija za slobodne i poštene izbore „Pod lupom“ objavila je analizu „Funkcionisanje centara za birački spisak u Bosni i Hercegovini“.
U svakom demokratskom društvu, kada je u pitanju izborni proces, važno je osigurati ažuriranje Centralnog biračkog spiska (CBS) kako bi se osigurala pravednost, transparentnost i tačnost izbornog postupka. CBS predstavlja temelj svake izborne aktivnosti, jer na njemu se temelje odluke o pravu glasa i učešću građana/ki u izbornom procesu. Stoga je ključno razumjeti nadležnosti i način funkcionisanja institucija koje su uključene u formiranje i ažuriranje CBS-a.
Cilj istraživanja je bio identifikovati izazove sa kojima se suočavaju predstavnici/e Centara za birački spisak u BiH u pogledu ažuriranja biračkog spiska, koje su to sporne tačke u procesu ažuriranja te kako se procesi mogu unaprijediti.
U istraživanju su učestvovali predstavnici/e 87 Centara za birački spisak od 143 koja su kontaktirani i kojima je dostavljen upitnik. Istraživanjem je pokriveno, 47 opština i gradova u Federaciji Bosne i Hercegovine (FBiH), 39 opština i gradova u Republici Srpskoj (RS), kao i Brčko distrikt BiH.
Istraživanjem je ustanovljeno da su nadležnosti Centara za birački spisak u mnogome ograničene i da je potrebno obezbijediti kontinuiran pristup podacima u svrhu efikasnijeg uočavanja nepravilnosti i djelovanja prema nadležnim institucijama da bi se iste otklonile.
U manjem broju opština/gradova je evidentiran veći broj prijava/odjava građana/ki u izbornoj godini što može ukazivati na izborni inžinjering koji u manjim opštinama/gradovima može značajno uticati na rezultate izbornog procesa.
Pokazalo se da je od izuzetnog značaja da jedinice lokalne samouprave obezbijede adekvatne materijalne i ljudske resurse za nesmetan i efikasan rad Centara za birački spisak. To je posebno važno u izbornim godinama kada se obim poslova i zadataka Centara usložnjava i zahtijeva veliku posvećenost.
Istraživanje je pokazalo da je neophodno unaprijediti saradnju sa matičnim uredima u inostranstvu u smislu efikasnijeg dostavljanja informacija o utvrđivanju činjenice smrti naših državljana/ki.
Potrebno je dalje nastaviti razgovore sa predstavnicima/ama svih institucija zaduženih za ažuriranje Centralnog biračkog spiska u cilju izrade preporuka za unapređenje izbornog procesa i zaštite izborne volje građana/ki u BiH.
Centralni birački spisak predstavlja osnovni stub demokratskog izbornog procesa. Njegova tačnost je ključna za osiguranje osnovnih prava građana/ki i integriteta izbora. Kroz održavanje preciznih podataka o registraciji birača/ica, omogućava se svakom punoljetnom građaninu/ki da ostvari svoje pravo na glasanje. Takođe, tačan birački spisak štiti izborni proces od potencijalnih prevara i manipulacija, čime se čuva transparentnost i poverenje građana/ki u demokratske institucije.
Cijeli analizu možete pročitati na linku: https://podlupom.org/biblioteka/analize-i-istrazivanja-kat/funkcionisanje-centara-za-biracki-spisak-u-bosni-i-hercegovini-novembar-studeni-2023/
